Hiện nay có rất nhiều phương pháp cận lâm sàng để phục vụ chẩn đoán các bệnh về dạ dày, thực quản. Trong đó, nổi bật nhất trong việc hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các bệnh về thực quản chính là hình ảnh chụp X-quang thực quản. Đây là một trong những phương pháp lâu đời và cổ điển, đã được sử dụng nhiều trong y học hiện nay.
Bạn đang đọc: Một số bệnh lý có thể phát hiện qua hình ảnh chụp X-quang thực quản
Từ các hình ảnh X-quang, chúng có giá trị hỗ trợ cao để xác định được các vị trí bất thường, những điểm tổn thương và mức độ nặng của thực quản. Vậy, chụp X-quang thực quản được hình dung như thế nào? Quy trình chụp có các bước nào? Hay những giá trị một hình ảnh X-quang ra sao? Hãy cùng KenShin tìm hiểu nhé!
Contents
X-quang thực quản là gì?
Nhờ ưu điểm của nội soi ống mềm phối hợp sinh thiết trong chẩn đoán các bệnh lý dạ dày tá tràng cho ra kết quả có độ chính xác cao, với sự phát triển của các kỹ thuật hình ảnh siêu âm, cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ; nên vai trò của chụp X-quang thực quản chỉ hạn chế trong một số trường hợp như đánh giá độ lan rộng của tổn thương ở vùng thực quản là chính, những trường hợp không nội soi được, hoặc những trường hợp người bệnh không chịu được cảm giác nội soi.
Nói một cách dễ hiểu đó chính là hình ảnh của thực quản rõ ràng khi bạn được chụp X-quang và thường có sử dụng thuốc cản quang, từ hình ảnh đó để bạn xác định được thực quản của mình đang có vấn đề gì hay không, có tổn thương hay không, và nếu có thì mức độ thương tổn, bất thường lan rộng đến mức nào. Vị trí bạn quan sát được khi chụp X-quang đó là phần ống tiêu hóa từ vùng miệng đến thực quản, kéo dài nối vào dạ dày.
Quy trình chụp X-quang thực quản của người bệnh
Đối với người bệnh:
- Thực hiện chụp X-quang nên được làm vào buổi sáng, lúc này cần nhịn đói không uống nước, không hút thuốc lá. Trước 3 ngày chụp, không được sử dụng các loại thuốc có thành phần chất cản quang do sẽ ảnh hưởng đến kết quả.
- Người bệnh cung cấp những thông tin như tiền sử bệnh, dị ứng thuốc nhằm tránh những sai sót, sự cố trong y tế.
- Lưu ý các trường hợp chống chỉ định chụp X-quang thực quản như: Có sự nghi ngờ thực quản của người bệnh bị thủng, đã có phẫu thuật đường tiêu hóa trước đó cần chú ý nhiều hơn để đảm bảo không có các đường rò tiêu hóa.
- Người bệnh được nhân viên y tế giải thích đầy đủ quy trình trước khi đồng ý chụp, trong đó có các nguy cơ có thể gặp.
Quá trình chụp X-quang:
- Nhân viên y tế khám thực quản đánh giá chức năng động, lưu thông qua thực quản.
- Chụp liên tục hai hoặc ba tấm phim trên cùng một tư thế, tương tự ở nhiều tư thế khác nhau, đây là điều quan trọng giúp cho việc đánh giá chức năng của từng vùng, cụ thể có 3 vùng cần đánh giá: Thực quản cổ, thực quản ngực và thực quản bụng
- Chụp niêm mạc.
- Người bệnh phối hợp nhiều tư thế khi chụp (thẳng, nghiêng, chếch phải và trái): Nuốt 60ml Baryt, bàn hơi dốc, thuốc Baryt trải ở mặt sau.
- Người bệnh được hướng dẫn xoay theo tư thế chếch sau phải, tiếp tục xoay qua xoay lại giúp thuốc bám vào niêm mạc mặt trước.
- Chụp 2 phim: Một mặt trước, một mặt sau.
- Lưu ý rằng cần chụp từng đoạn một để rõ ràng và chính xác hơn.
Tìm hiểu thêm: Gối chống giãn tĩnh mạch có tốt không? Những lưu ý gì khi sử dụng
Sau khoảng thời gian trung bình là 30 phút, chúng ta sẽ nhận được kết quả chụp X-quang thực quản của mình. Một số hình ảnh nếu có bất thường được kể đến như: Bất thường những sóng thứ cấp, có các đoạn giãn to bất thường trên ống thực quản, hình ảnh một số khúc vòng vèo, ngoằn ngoèo, lòng thực quản hẹp do thấy có sự chèn ép ở các cơ quan xung quanh, hình ảnh sưng to một vài chỗ thể hiện viêm nhiễm, hình ảnh thực quản của bạn có hình như mỏ chim.
Một số bệnh lý có thể phát hiện qua hình ảnh chụp X-quang thực quản
Dưới đây là một số bệnh lý mà thông qua hình ảnh chụp X-quang thực quản, bác sĩ có thể chẩn đoán được:
- Rối loạn vận động: Rối loạn có thể do động tác nuốt sai, nhu động thực quản sơ cấp và thứ cấp, co thắt tam cấp, các rối loạn liên quan đến cơ vòng trên, thân thực quản và cơ vòng dưới. Hình ảnh được ghi nhận là thực quản giãn to và uỗn khúc, giãn rộng trung thất, thường ngả qua bên phải bóng tim, cuối thực quản chít dạng nón như dấu mỏ chim.
- Dấu hiệu chèn ép từ ngoài: Vùng cổ (ví dụ gai trước đốt sống, tuyến giáp to, có khối u, niêm mạc dạ dày lạc chỗ).
- Bệnh lý viêm: Viêm thực quản do trào ngược có thể kèm thoái vị qua thực quản, viêm thực quản nhiễm trùng có thể do nấm candida hay herpes.
- Dấu hiệu chít hẹp và hình khuyết trong lòng: Đó là các bệnh lý u như u tế bào biểu mô, u tế bào liên kết, dạng biểu bì, tuy nhiên thông thường là lành tính.
- Túi thừa: thường gặp các trường hợp túi thừa đẩy và túi thừa kéo.
- Giãn tĩnh mạch thực quản: Là những hình khuyến ngoằn ngoèo như rắn bò, có thể thay đổi kích thước và hình dạng tùy theo áp lực trong lồng ngực và sự căng giãn cũng như nhu động của thực quản.
>>>>>Xem thêm: Vắc xin 6 trong 1 và những điều cần biết
Tóm lại, chụp X-quang thực quản có giá trị cao trong việc hỗ trợ chẩn đoán được bệnh lý liên quan đến thực quản của bạn. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng các quy trình cũng như lưu ý đầy đủ trước khi bạn bắt đầu quy trình chụp X-quang nhé.